Kiermasz, choinka i mandarynka, czyli czym pachną święta/ A Christmas Market, a tree and a mandarin: what do the holidays smell like?
Święta tuż-tuż, a na Placu Politechniki trwa tradycyjny Kiermasz Świąteczny PW. Iluminacja Gmachu Głównego i udekorowane lampkami drzewka wprowadzają wyjątkowy nastrój. Ale czym właściwie pachną święta?
Kiermaszowe domki obsługiwane przez pracowników Biura Komunikacji i Promocji pojawiają się na Placu Politechniki już od dziesięciu lat. Od samego początku przewodnią ideą przedsięwzięcia była dobroczynność, gdyż zbierane do puszek datki składają się na Stypendium pod choinkę – wyróżnienie dla osób studiujących na Politechnice Warszawskiej. Podczas dziewięciu dotychczasowych edycji zebrano do puszek już ponad 260 tys. złotych. Więcej >>
Wydarzeniu towarzyszy świąteczna iluminacja Gmachu Głównego w oprawie bożonarodzeniowych drzewek. Czym bowiem byłyby Święta bez zapachu choinki albo świeżych mandarynek? Zapach Świąt to przede wszystkim terpeny, czyli związki organiczne pochodzenia naturalnego o ogólnym wzorze (C5H8)n. To właśnie one odpowiadają za zapach, czy też właściwości lecznicze wielu naturalnych olejków. To, co czujemy siedząc obok jodły czy świerku to głównie alfa-pinen, monoterpen, pojawiający się w dużej ilości w żywicy drzew iglastych. Związek ten występuje w postaci dwóch izomerów, bardziej „europejskiego” (-)-α-pinenu oraz północnoamerykańskiego (+)-α-pinenu.
Drugim monoterpenem odpowiedzialnym za świąteczną atmosferę jest limonen. Jest to związek organiczny, pochodzenia naturalnego, występujący w postaci dwóch enecjomerów. Choć najwięcej znaleźć możemy go w skórce pomarańczy lub w innych cytrusach, stanowi również składnik żywic drzew iglastych. W pierwszym przypadku będzie to jednak głównie D-limonen, w drugim znacznie mniej powszechny L-limonen. Oba związki są nierozpuszczalne w wodzie i mają powszechne zastosowanie w przemyśle kosmetycznym.
Trzecim związkiem, który podobnie jak poprzednie wywołuje wrażenia zapachowe charakterystyczne dla okresu świątecznego jest octan bornylu. Jest to bicykliczny związek organiczny o wzorze C12H20O2 będący estrem kwasu octowego i borneolu. W warunkach pokojowych może przyjąć postać białych kryształów. Podobnie jak większość związków pochodzenia naturalnego ten również występuje w postaci dwóch stereoizomerów. W tym wypadku ma to związek z tym, czy ester pochodzi od naturalnego (+)-(R)-borneolu czy od (-)-(S)-borneolu. Największe stężenie tego związku znajdziemy w olejku sosnowym oraz w wielu drzewach iglastych.
With the holiday season just around the corner, the traditional Christmas Market at Politechnika Square once again brings festive charm to the Warsaw University of Technology. For the tenth year, market stalls run by the Office of Communication and Promotion invite visitors to support a charitable initiative – the "Scholarship under the Christmas Tree", dedicated to supporting WUT students. Over nine editions, the fundraiser has collected more than 260,000 PLN.
The festive atmosphere is complemented by the illumination of the Main Building and Christmas trees adorning the square. But what exactly gives Christmas its distinctive scent? The holiday aroma comes from natural organic compounds called terpenes. One of the main contributors is alpha-pinene, found in conifer resin, especially in firs and spruces. Another is limonene, abundant in citrus peels and also present in conifer resins – mainly as D-limonene in oranges and L-limonene in trees. Finally, bornyl acetate, a compound found in pine oil, adds a crisp, resinous scent to the mix. These substances are not only responsible for the sensory experience of Christmas but also have applications in cosmetics and aromatherapy.
The holiday aroma comes from natural organic compounds called terpenes. One of the main contributors is alpha-pinene, found in conifer resin, especially in firs and spruces. Another is limonene, abundant in citrus peels and also present in conifer resins – mainly as D-limonene in oranges and L-limonene in trees. Finally, bornyl acetate, a compound found in pine oil, adds a crisp, resinous scent to the mix. These substances are not only responsible for the sensory experience of Christmas but also have applications in cosmetics and aromatherapy.
