Symbole PW cz. 2. Godło Politechniki Warszawskiej/WUT symbols part 2. Emblem of the Warsaw University of Technology
Na przestrzeni lat godło Politechniki Warszawskiej ulegało różnorodnym modyfikacjom, choć jego autorstwo przypisywane jest niezmiennie Janowi Ogórkiewiczowi z Wydziału Architektury PW. Wpisane w Statut Uczelni stanowi ważny element identyfikacji wizualnej Uczelni.
Współczesne godło Politechniki Warszawskiej nawiązuje stylistyką do roku 1921 r., gdy w listopadzie Senat Uczelni przyjął wyłoniony w konkursie projekt autorstwa studenta Wydziału Architektury Jana Ogórkiewicza. Przed tą datą Politechnika posługiwała się wizerunkiem pieczęci, której istnienie odnotowane zostało w Statucie Tymczasowym z 1915 r. „Politechnika posiada pieczęć, której używa do sporządzania dokumentów oficyalnych”[1] i rozwinięte w Statucie z 1921 r. „Prawo używania pieczęci, opatrzonej herbem państwa, posiadają jedynie samorządowe władze Politechniki[2]”. Warto wskazać w tym miejscu na częstą zależność godła od pieczęci, z której w projekcie Ogórkiewicza został wizerunek Orła Białego. Co ciekawe postać z kagankiem widnieje na okładce publikacji pt. Słowo wstępnego do wykładów mechaniki ogólnej wypowiedziane przez H. Czopowskiego w kwietniu roku 1916 do słuchaczów i słuchaczek wydziałów: chemji, inżynierji budowlanej i rolnej Politechniki w Warszawie, Warszawa: nakładem Tow. Bratniej Pomocy Słuchaczów Politechniki Warszawskiej, 1916. Finalnie, godło pojawia się od 1922 r. na okładkach planów wykładów Uczelni, przy czym początkowo jest pozbawione wieńca.
Opis Godła
Popiersie mężczyzny z głową zwróconą w prawo, trzymającego w prawej ręce młot, a w lewej płonący kaganek. Poniżej popiersia tarcza herbowa z białym orłem w koronie, z głową zwróconą w prawą stronę. Wokół godła wieniec laurowy.
Statut Politechniki Warszawskiej, § 12, ust. 5, zał. 2, Warszawa 2021
Od lewej: okładka publikacji "Słowo wstępne do wykładów mechaniki ogólnej wypowiedziane przez H. Czopowskiego w kwietniu roku 1916 do słuchaczów i słuchaczek wydziałów: chemji, inżynierji budowlanej i rolnej Politechniki w Warszawie", "Plan wykładów i skład osobowy w roku naukowym 1922/1923", "Skład osobowy i plan studiów na rok akademicki 1938/1939", "Statut Politechniki Warszawskiej, 1985 r." - ze zbiorów Biblioteki Cyfrowej PW
Okładka "Składu osobowego" PW z 1957 r. ze zbiorów Biblioteki Cyfrowej Politechniki Warszawskiej
W 1927 r. prof. Zygmunt Kamiński z Wydziału Architektury PW, twórca pierwowzoru obowiązującego godła Rzeczypospolitej Polskiej, kreśli szkic, w którym w godle Politechniki Warszawskiej pojawia się wieniec, z jego lewej strony litera P, z prawej W. Również Orzeł Biały w koronie przybiera kształt znany nam z godła państwowego. Uproszczona zostaje forma i struktura. Finalnie godło PW zaczerpuje z projektu wieniec oraz bardziej dostosowaną do czasów stylistykę całości. Przejściowo, w latach 50. XX wieku, godło Uczelni na chwilę traci wieniec, ale już w latach 60. go odzyskuje i zostaje ujęte w pierwszym powojennym Statucie Politechniki Warszawskiej z roku 1985 w znanej nam obecnie formule.
***
The modern emblem of the Warsaw University of Technology refers in style to 1921, when in November the University Senate adopted the design selected in the competition by a student of the Faculty of Architecture, Jan Ogórkiewicz. Before this date, the University of Technology used the image of a seal, the existence of which was recorded in the Temporary Statute of 1915. Finally, the emblem appeared on the covers of the University's lecture plans from 1922, although initially it was without a wreath. In 1927, prof. Zygmunt Kamiński from the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology, the creator of the prototype of the current emblem of the Republic of Poland, draws a sketch in which a wreath appears in the emblem of the Warsaw University of Technology, with the letter P on its left and W on the right. The White Eagle in the crown also takes the shape known to us from the national emblem. The form and structure are simplified. Ultimately, the PW emblem takes its design from the wreath and the overall style, which is more adapted to the times. Temporarily, in the 1950s, the University's emblem lost its wreath for a while, but in the 1960s it regained the wreath again. In 1985 the emblem was included in the first post-war Statute of the Warsaw University of Technology in the formula we know. Further changes in its design took place in 2016-2017 and 2020-2024, when the Warsaw University of Technology unified its visual identification system.
Description of the Emblem
Bust of a man with his head turned to the right, holding a hammer in his right hand and a burning lamp in his left. Below the bust, a coat of arms with a white eagle in a crown, with its head turned to the right. A laurel wreath surrounds the emblem.
Statute of the Warsaw University of Technology, § 12, section 5, app. 2, Warsaw 2021
***
W „Księdze znaku” z 2016 r. godło jako logotyp Politechniki Warszawskiej określa rozbudowana względem poprzedniej definicja: Popiersie mężczyzny z głową zwróconą w prawo, trzymającego w prawej ręce młot, a w lewej płonący kaganek. Poniżej popiersia tarcza herbowa z białym orłem w koronie z głową zwróconą w prawą stronę. Wokół godła wieniec laurowy. Logotyp zbudowany jest na planie koła z biegnącym po okręgu napisem „Politechnika Warszawska Warsaw University of Technology”.
W wersji podstawowej logo jest czarne. W jego obszarze ochronnym zapewniającym właściwą ekspozycję oraz czytelność nie mogą znaleźć się żadne inne znaki czy elementy. W logotypie użyta zostaje czcionka Palm Springs (Palatino) pisana wersalikami. Jako zasadę przyjęto niezmienność kształtu, wyglądu i budowy logo, które może być stosowane wyłącznie z uwzględnieniem przewidzianego pola ochronnego.
Od lewej: Księga Znaku Politechniki Warszawskiej, 2016 r., szkic prof. Zygmunta Kamińskiego z 1927 r. opublikowany na aukcji Domu Aukcyjnego Artissima
Kolejne zmiany w jego projekcie przypadają na lata 2016-2017, gdy Politechnika Warszawska ujednolica system identyfikacji wizualnej nagrodzony m.in. wyróżnieniem na Polski Rebranding Roku 2016 i pierwszą nagrodą w konkursie Dobry Wzór, organizowanym przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego w 2017 roku. Zmiany jakie zachodzą w procesie digitalizacji godła skutkują jego dalszym uproszczeniem. Niemniej logotyp Uczelni określony w Księdze znaku z 2018 r. nie nawiązuje już do godła. Podstawową wersją znaku Politechniki Warszawskiej staje się logotyp nazwy Uczelni złożony autorską czcionką Radikal WUT, a godło zostaje uwidocznione i funkcjonuje jako znak uroczysty Politechniki Warszawskiej. Litery „P” i „W” z logotypu Politechnika Warszawska tworzą znak skrócony. Znak uroczysty do roku 2023 nie jest podstawowym znakiem Politechniki. Stosuje się go jedynie w odświętnych okolicznościach – w pieczęci, tłoczeniach, drukach – tam, gdy wskazane jest podkreślenie tradycji i rangi Uczelni m.in. w akcydensach biurowych Rektora i Prorektorów Politechniki Warszawskiej, materiałach jubileuszowych, medalach i nagrodach. Zalecane kolory znaku uroczystego występują na białym lub jasnym tle: grafitowy, mokka, śliwkowy. Podobnie jak w poprzedniej wersji Księgi pole ochronne znaku uroczystego jest wyznaczone przez jego średnicę. Na polu ochronnym nie powinny być umieszczane elementy graficzne lub typograficzne za wyjątkiem jego użycia jako znaku wodnego czy tła.
System Identyfikacji Wizualnej PW, 2024 r.
W kadencji władz rektorskich 2020-2024 następuje zmiana filozofii określającej System Identyfikacji Wizualnej PW. Znak uroczysty PW przywrócony zostaje do powszechnego stosowania jako logo Uczelni m.in. w działalności promocyjnej i komunikacyjnej Politechniki Warszawskiej. Od 2023 r. znak podstawowy jest wycofany z powszechnego użycia. Akronim PW (PW) pozostaje jedynie w wersji polskiej, do działań nieformalnych. Obecnie zlinearyzowana forma historycznego godła Uczelni z dodaną nazwą w wersji polskiej i angielskiej po obrysie koła nadal zachowuje pole ochronne, choć elementy graficzne logo można traktować także jak ilustrację. W takich przypadkach dopuszczone jest kadrowanie grafiki i nakładanie jej na inne elementy. Znaki w takiej formie nie mają pól ochronnych. Zmienia się nieco kolorystyka w jakiej występuje znak uroczysty, obejmując pięć wariantów: czarny – 45% i 100%, ciemnozielony, granatowy, ciemnoczerwony. W identyfikacji wizualnej następuje odejście od fontu Radikal WUT na rzecz powszechnie stosowanych czcionek z rodziny Source oraz pozostawienie w użytku rodziny kroju Adagio Slab, a logo Uczelni może być używane na drukach formalnych i uroczystych, materiałach reklamowych i sponsorskich. Jego elementy mają także zastosowanie np. jako winiety stron internetowych Politechniki Warszawskiej.
Więcej o zmianach w obszarze obecnie obowiązującego Systemu Identyfikacji Wizualnej PW dostępnych jest w artykule na stronie głównej Uczelni >>
Artykuł stanowi część cyklu Muzeum PW „Symbole PW” opracowywanym z okazji nadchodzącego 200-lecia Politechniki Warszawskiej.
Będziemy wdzięczni za nadsyłanie na adres: muzeum@pw.edu.pl wszelkich dodatkowych informacji o godle PW, które pozwolą uzupełnić tekst merytorycznie/ilustracyjnie, poza wykonaną dotychczas szczegółową kwerendą.
Powiązany materiał:
[1] Statut Tymczasowy Politechniki Warszawskiej, Rozdział I Przepisy ogólne, par. 2, Warszawa 1915
[2] Statut Politechniki Warszawskiej, Rozdział I, Zasady ogólne, art. 10, Warszawa 1921
Zdjęcie z zajawki zawiera fragment z Księgi Znaku PW z 2018 r.
